सुमनांनो तुम्ही झाडाची शोभा की माझ्या परडीची?

मी असेन ७-८ वर्षाचा...एक सुंदर, विलोभनीय नील-कमल मला दिसले...पद्मालयाच्या (जळगाव जिल्हा) मंदिरा समोरच्या जलाशयाच्या मध्यावर..."मी इथेच बरे"..जणू सांगत होते.

"हवय का तुला?" माझा मोठा आतेभाऊ म्हणाला आणि मारला त्याने सूर त्या खोल पाण्यात...
कमळ हाती आले..पण ...मी ते देवीला वाहिले...

एकदा रात्री झोपाळ्यावर बसलो होतो...मंद सुगंध दरवळत आला...मी ओळखलं...ही तर रातराणी...झुडुपाजवळ गेलो...परिमल बराच कमी झाला...अंधारात फुले दिसेनात..."आम्ही इथेच बरी"..जणू सांगत होती....." खुडाल तर पस्तावाल..."

पहाटे बाहेर पडलो..उंच उंच चाफा दिसला...पण एक फूल उडी मारून काठीने पाडलंच मी खाली.....दुस-या दिवशी ते पाडलेलं पुष्प लाल पडलं..कोमेजलं...

बाहेर पडलो...तेच झाड...त्यावर कालची सारी फुले टवटवीत होती..सुगंध पसरवत होती..."आम्ही इथेच बरी"..जणू सांगत होती

पारिजात मात्र म्हणाला..."मी अपवाद...ही घे हवी तेवढी फुले..." आणि वा-याच्या झुळुकेने त्याला मदत केली...टपटप सुमने भुइवर पडली...

"आम्ही देवाच्या पायी बरी"..जणू सांगत होती

मधुसूदन थत्ते
१९-०९-२०

हे नित्याचे...अशीच दिवसाची सुरुवात...
=============================

नेहेमीप्रमाणे पद्मजा काकू साडेपाचला पहाटे उठली...बाहेर पक्षी-कूजन आणि आत काकूचे "कराग्रे वसते लक्ष्मी...आणि ..समुद्रवसने देवी अशी दोन्ही स्तोत्रे म्हणण्याचे स्वर कानावर आले ...भूमिवंदन करून काकू कामाला लागली..

हे नित्याचे...अशीच दिवसाची सुरुवात...

मनात आले हे सोपे असे दोन श्लोक नेमाने आपण का नाही म्हणत?

===============================================
नित्याची सुरुवात....

१ ) मन वीस वर्षे मागे गेलं..मी मुंबईच्या आमच्या हेडऑफिस (Tata House किंवा Bombay House ) मध्ये कामाला पुण्याहून गेलो होतो...

बरोबर ९ ला दहा मिनिटे असतांना एम. डी. साहेब त्यांच्या केबिन मध्ये जाताना पाहिले..

सोबतचा सहकारी म्हणाला..आता दहा मिनिटे दार बंद राहील..कुणीही आत जाणार नाही...

मी प्रश्नार्थ डोळे केले..

उत्तर मिळाले...ते रोज कामाला हात लावण्या आधी गणपतीला वंदन करतात....!!!!
===============================================

२) मन कालच्या घटनेत गेले..

लेडी डेंटिस्टकडे गेलो होतो...पहिलाच सकाळचा मी पेशंट... म्हटलं बोलावतील लगेच...
छे... कसचं काय
दहा मिनिटांनी बोलावले... "काका बसावं लागलं ना जरा...अहो मी देवीचे स्मरण करत होते..."
===============================================

३) वाण्याकडे गेलो...सकाळी नुकतंच दुकान उघडलं होतं त्याने...

"अर्धा किलो साखर दे"...मी..

ह्याचे आपले उदबत्ती लावणे, नमस्कार करणे चालू झाले...

दहा मिनिटाने त्याने माझ्याकडे हसून पाहिले...

रोजची पूजा करत होतो...sorry..जरा थांबावं लागलं तुम्हाला...

मी ह्या सगळ्यात कुठेतरी मागे पडतो आहे का?...कमी पडतो आहे का?

"चहा झालाय...येता ना...?" काकूची हाक आली...

मधुसूदन थत्ते
१३-०९-२०१४

कळीदार कपूरी पान कोवळं छान केशरी चुना...!!!!!!!!!!

मित्रांनो...ही अत्यंत कोवळ्या अशा भावरंगात न्हाऊन निघालेली अशी लावणी आहे....सुलोचना चव्हाणने सुंदर गायली आहे..

संगीतकार कोण बरं असावं? वसंत पवार की राम कदम ?

ज्या जमान्यात हे प्रथम कानावर आलं ते आमचं वयही ऐन तारुण्यातलं होतं..दूर बनारसला होस्टेल मधे असतांना

एकदा कधी नव्हे ते common रूम मधे रेडिओ माझ्या ताब्यात आला होता आणि मी आकाशवाणी मुंबई शोधत होतो...एका जागी रेडिओचा काटा आणि मी...चांगलेच थबकलो....

"कळीदार कपूरी पान...." अशी भेदक सुरुवात कानी आली...(मुंबई असे सहज लागत नसे तिथे)

इतर मुले मराठी नव्हती...बंगाली आणि `पंजाबी...त्यांना भांगडाच आठवला आणि नाचायला लागली...हुं याहुं याहुं..हुं याहुं याहुं.....

हे सारं मला का आठवलं आज?

कारण ह्या आधी मी ऐकत होतो..."अप्सरा आली..." ही सोनाली कुलकर्णीची अप्रतिम लावणी...

.पण हा बाजच वेगळा....अन "कळीदार कपूरी पान...." वेगळे...

गंमत पहा...लावणी पण सोज्वळ असू शकते हे तुलनेने मला चांगलेच पटले...

मधुसूदन थत्ते
१३-०९-२०१४
https://www.youtube.com/watch?v=CAFTr0frLIo

मधमाशांचे पोळे.... मध आणि मेण
=======================

संशोधक वगळता सामान्य माणसाला ह्या गोष्टी Taken for granted अशा असतात...

आमच्या पारिजातकाच्या झाडाला एक मधमाशांचे पोळे गेले काही महिने होतं...खालीच आमचा झोपाळा म्हणून सुरुवातीला भीती वाटली की चावतील की काय....

पण मग एकमेकांची ओळख होऊन मधमाशा आणि आम्ही गुण्यागोविंदाने राहू लागलो...

परवा लक्षात आलं की मधमाशांना आमचा कंटाळा आला असावा...कारण ते पोळे बिलकुल रिकामे झाले होते...!!!

मग मी धीर केला आणि उंच काठीने त्यावर प्रहार केला...खरेच ते रिकामे होते..

एक तुकडा मी उचलून पाहू लागलो...त्याचा फोटो काढला (इथे तोच दिला आहे.)

काय अप्रतीम रचना दिसली त्या त्यांच्या घराची..!!!

इवले इवले षटकोन..पातळ पडद्यांनी अलग केलेले...पाव इंच खोल ही झाली एक बाजू..अशीच पाठची बाजू...आणि पूर्ण स्ट्रक्चर मेणासारख्या पदार्थाचे..!! हेच मेण की ह्यापासून मेण बनते माहित नाही...
आणि त्या प्रत्येक षटकोनी अशा इवल्या घरात मधमाशा आत बाहेर करतात...मध साठवतात...

निसर्गाची ही धमाल कमाल पाहून आश्चर्य वाटतं..आणि माणसाचा दुष्टपणा पाहून लाज वाटते....

एवढ्या मेहेनतीने त्यांनी साठवलेला हा अमृत ठेवा आपण चोरतो...ते मेण आपण वापरायला घेतो...

का..?

ह्या गोष्टीसाठी आपण काय फक्त मधमाशांवरच अवलंबून असतो का?

मधुसूदन थत्ते
१४-०९-२०१४

मी पत्नीला विचारले..." गुलाबपाणी अंगावर टाकतात त्याला शिंपडणेच म्हणतात ना?"

"हो..मग त्यात काय मोठेसे...:" पत्नी

"तसं नाही मला वाटलं दुसरा आणखीन चांगला शब्द असावा..." ..मी..

"का, पण आता फिरायला गेला तेव्हा कुणी गुलाबपाणी शिंपडले तुमच्यावर..."..पत्नी...

"नाही नाही...गुलाबपाणी नाही...माणुसकी शिंपडली..."..पत्नीने विषय दिला सोडून...ती माझ्या जास्त भानगडीत नाही पडत...

झालं काय..एक-दोन अनुभव आज घेतले. तसे किरकोळच...

रस्त्याचा कडेने मी चालत होतो...जवळून मोटारी जात होत्या...अचानक एक स्कूटरवाला एका गाडीच्या मागून रस्त्याचा कडेला आला...मी सिक्स्थ सेन्सनेच अंग चोरून घेतले तरी माझ्या पिशवीला त्याची स्कूटर चाटून गेली...मी मागे वळून त्याच्याकडे पहातच राहिलो...तो जरा पुढे गेला..पण..कडेला स्कूटर उभी करून धावत माझाकडे आला
"काका...लागलं का तुम्हाला? Sorry .." तो

मी नुसता ओठ न उघडता हसलो..त्याच्या नजरेत पाहिलं.. पुन: sorry म्हणून तो गेला...
माणुसकी शिंपडून गेला....

तसाच पुढे गेलो...एक रिकामी खाजगी बस कडेला उभी होती...समोरच्या उघड्या दारापर्यंत मी गेलो इतक्यात आतून एक पानाची पिंक आली अन रस्त्यावर पडली..मी एक इंच जरी पुढे असतो तर माझ्या अंगावरच ती पडती...

मी चमकून आत पाहिले...एक माणूस पाय-या उतरत होता..मला पाहून खूप शरमिंदा झाला...

"साहेब...चुकलो..पुन: बघितल्याशिवाय असं नाही करणार..." तो

"नाही...ड्रायव्हर साहेब...तुम्ही अजूनही चुकता आहात...'पुन: बघितल्याशिवाय असं नाही करणार' म्हणजे बघून असं करणार हेच ना? मग लक्षात घ्या हा रस्ता तुमचाही आहे...तुमच्या गोष्टीवर थुंकणार का??"

आणि मी नुसता ओठ न उघडता हसलो..त्याच्या नजरेत पाहिलं.. Sorry म्हणून त्याने पुन: दिलगिरी व्यक्त केली...
तोही माणुसकी शिंपडून गेला....

माझी फेरी संपत आली होती..एका बंद फाटकाच्या बंगल्यात शिरण्यासाठी एक माणूस आपली मोटर गेट बाहेर थांबवून बाहेर येणार होता...तरूण होता...

मी त्याला थांबवले...

"गाडी बंद नका करू...बाहेरही येऊ नका..मी गेट उघडतो...." अन मी त्याचे काम केले...

केवढी कृतज्ञता होती त्याच्या नजरेत...!!!

मी नुसता ओठ न उघडता हसलो..त्याच्या नजरेत पाहिलं.. Thanks म्हणून तो आदराने हसला..

मी मनात म्हटले मी ही माणुसकी शिंपडली का?

मधुसूदन थत्ते
१०-०९-२०१४
(All pictures mere representative ones.)

ते दोघे सत्तरी पार केलेले असे जोडपे होते.

तुला गीत रामायणातलं कुठलं पद खूप भावतं? त्याने एकदा तिला विचारले...

"सगळीच चांगली ...काय सांगू? हं ते 'पराधीन आहे जगती..' जास्त आपलं वाटतं..." ती ...

"आपलं" ??..त्याच्या प्रश्नाचा रोख तिच्या लक्षात आला....

जरा वेळाने फोन वाजला....बातमी आली..."अमुक अमुक नुकत्याच गेल्या...वय होतं सत्तरीच्या आसपास ..पण तरी मनात येतं ना...'एक चाक निखळल'.."

त्यांनी एकमेकाकडे तात्काळ पाहिलं..दोघांच्याही जे मनात आलं त्याला कुणीच शब्दरूप दिले नाही...

पण जे काम वैखरीने टाळले ते पश्यंती ने केलेच..

ती म्हणाली...

"एवढ्याचसाठी आता स्वावलंबन हवे, शक्य तेवढे...गरजा खूप कमी करायला हव्या...बाह्य गोष्टीवरचे मन शक्यतो कमी करावे... विधिलिखित, जे अटळ आहे, त्यासाठी तयारी हवी...." !!!

त्याला हे माहित तर होते पण ते त्याने स्वीकारले नव्हते...स्वावलंबन आणि गरजा कमी करणे ह्यापासून तो दूर...खूप दूर होता...विधिलिखित, अटळ आहे? काय आहे विधिलिखित?...कोण जाणे?

मग तयारी ती कशी करायची?

हे काही तो बोलला नाही पण पुन: पश्यंतीनेच काम केले...

ती म्हणून गेली..."बाह्य गोष्टीवरचे मन काढावे आणि स्थिर करावे अंतर्मनापाशी...."

तो म्हणून गेला..."चल channel बदलू...संभाषणाचा...."

मधुसूदन थत्ते
०८-०९-२०१४
(स्वतंत्र स्वैर विचार)...............(चित्र प्रातिनिधिक आहे)

गुलबक्षी भल्या प्रहरी मज साद घालसी...
=========================

सकाळी चहा घ्यायचा तो फुलांच्या समवेत...झोपाळ्यावर...छोट्याशा बागेत...हे सुख अनुभवावे....

शिरी पारिजात...क्वचित कधी त्यावर भारद्वाज...बाजूच्या अजस्त्र पिंपळावर कोकिळ-किलकिलाट, इवले इवले पक्षी कोणी चिव चिव करेल कोणी मंजुळ शिट्टी वाजवेल...कोणी असे चोचीतून स्वर काढावे जणू म्हणतात.."तू तर तिथे..मी इथे"....अन तेच तेच कितीदा रिपीट करावे...!!!!

माझ्या दारी नित्य एक जादू होते..

गुलबक्षीचं झुडूप पारिजाताच्या फुलांची ओढणी घेते ...

एकदा मी शेजारच्या चिमुकलीला बोलावले...

"बघ गुलबक्षीला प्राजक्ताची फुले आली आपल्या बागेत..." धावत आली..."काय हो आजोबा..." म्हणाली अन पळाली..

मंद सुगंधी पिवळी जर्द गुलबक्षी....पाहून मोहून जावे....काकू तोडताना खूप काळजी घेते...मला निक्षून सांगते...देठाखालच्या हिरव्या भागासकट तोडा....मला गुलबक्षीची वेणी करायची आहे देवीसाठी...

काय सुरेख वेणी करते पद्मजा काकू...देठ एकात एक गुंफते..वाढवत जाते...मग पूजा करतांना मी त्यालाच फुलाचा हार मानून देवीला घालतो.

अशी ही दारची गुलबक्षी....

वर्षा ऋतूच्या जरा आधी फुलू लागते ती थेट कोजागिरी करून मग लुप्त होते...

पारीजाताला निरोप देते...आम्हालाही सांगून जाते..

"येईन पुढल्या श्रावणात नक्की हं..."

मधुसूदन थत्ते
०९-०९-२०१४

पश्चिमगामिनी माई नर्मदे शांत तुला पाहुनी
वाटते...
अमरकंटकी बोटधार खळखळ रेवा होउनी
ओघवती घनघोर अरण्यां जाशी कशि भेदुनी

हां इथे अशी तू दिसते केवळ अतिव समाधानी
परि जवळी सागर आला पाहुनी जाशी कशि मोहुनी

सहस्त्रार्जुनी सहस्त्रधारा पसरिशि आल्हादुनी
नतमस्तक मी व्हावे देऊ काय तुला वंदुनी..?

मधुसूदन थत्ते
०८-०९-२०१४

सर्व-संचित सद्भाव सफल होणारच...

विवेकानंदांचे क्षात्र-तेज, डो. हेडगेवारांची तळमळ आणि माणसावरचा विश्वास, लोकमान्यांची स्वराज्याची कल्पना, पंडित दीनदयालांचे बलिदान, गोळवलकर गुरुजींची साधना, शामाप्रसादांची निष्ठा, शास्त्रीजींचे साधेपण...........आणि....मित्रांनो, तुमचे आमचे भाग्य .....

हे केव्हा ना केव्हातरी सफल व्हायचे होते ना...!!

गेल्या १६ मे पासून ते व्हायला सुरुवात झालेली आपण पहातो आहोत....

खारीचा वाटा असेनाका...आपण तो द्यायला हवा....देणार आहोत...

Charity Begins at Home ... मोदीजींनी हे अंगी बाणले आहे...पण एक शिलेदार काय काय करणार..?

वर म्हटलेले सर्व-संचित सद्भाव सफल व्हायचे असेल तर आपल्यापुरते, आपल्या कुटुंबापुरते आपापले अर्घ्य ह्या पुण्यशील प्रवाहात आपण द्यावे...

सत्य, स्वत्व, सदाचार, सत्धर्म, सत्कर्म आणि सत्संगती ह्या सद्गुणांचा अंगीकार आणि प्रसार जितक्या जलद होईल तितकी भारतमाता अधिकाधिक समृद्ध होईल, सक्षम होईल...आणि ख-या अर्थाने वसुंधरेलाच आपले कुटुंब मानेल...

मधुसूदन थत्ते
०७-०९-२०१४

मित्रांनो.

आत्ताच एक सुरेख भावगीत ऐकत होतो...प्रवास करून आलो १९५८ सालाचा ...
माझा मलाच आज विश्वास बसत नाही की हे गीत मी सर्वांसमोर एका समारंभात गायलो होतो ...!!!!

किती सहज अन तरलतेने हे आपल्याला "अस्फूट भावनांच्या स्वप्नात" नेते...!!!

अन सुरुवातीची तान ऐकायला चुकू नका...स्वरांच्या अशा काही श्रीमंत आलापीचा लेप मनावर लता दीदी घालते...
व्वा..

किती सुंदर शब्द...किती मधुर असा लताचा स्वर...!!!

प्रियकराला साद देताना ही अधीर झालेली तरुणी म्हणते...

"पुष्पात गंध जैसा ..गीतात भाव तैसा...
अद्वैत प्रीतीचे हे मम जीवनी असावे...."

ऐका तर मग....
मधुसूदन थत्ते
२७-०२-२०१४

http://www.youtube.com/watch?v=nZ36uBjqFts

इथवर येउन पोहोचलो...वाटही संपत आली आणि दिवसही..!!!

बस्स..कांही मिनिटात व्हावा सूर्यास्त..प्रतीचीला रंगपंचमी तर केव्हाच सुरु झाली आहे...

दूर लांब एक छकडा दिसतोय...त्यालाच तर पार करून आलो इथे..

गाडीवान निद्रिस्त होता...पण बैलाला रस्ता परिचित होता...छकडा लपकत होता...चाके वंगणाला कित्येक दिवस पारखी होती..वाकडी अशी फिरत होती आणि आवाज करत होती..कुई कू र्र कॉ कॉ...
त्या वातावरणात ह्या छकड्याने भीषण सुस्ती पसरवली होती...म्हणून तर मी झप झप पुढे आलो आहे...

मी स्वत:कडे पाहिले...माझा छकडा इथवर आणला...कर्तृत्व निद्रिस्त होणार? शरीरधर्माला आयुष्यक्रम परिचित आहे... हाही छकडा आता लपकतोय...पाय बोलायला लागले आहेत...पण ह्या "छकड्याने" मनाची सुस्ती अजिबात पाहिली नाहीये अजून तरी...

आयुष्याच्या वाटेवर झप झप पुढे तर आलो...पण कुठवर जाऊ? वाटही संपत आली आणि दिवसही....!!!!!!!

मधुसूदन थत्ते
३०-०१-२०१४